2 тапсырма жамал ескілікті? ??рбаны та?ырыбына ?деби эссе жазы?ыз

Главная » Қазақ тiлi — 5 — 9 классы

Жамал — ескіліктің құрбаны эссе

Ответ №1

Бақытсыз Жамал» романының оқиғасына арқау болған мәселе де осы, ескі әдет ғұрыптың қыспағына түскен қазақ қызының тағдыры еді. Сүйгеніне қосылып, бақытты өмір сүруді армандаған бойжеткеннің бақытқа жету жолындағы акыр күресі мен қиындыққа толы жолы суреттеледі. Шығарманың сол кезеңдегі қазақ даласының шынайы тынысы тіршілігін көрсететін иірімдерден бастап, қазақ қызының тағдырын шешкен әлеуметтік теңсіздік жағдайлары ашық көрсетіледі.

Ал осы романда нақты қандай түйткілді мәселелер көтерілген? Қазақ қызының рухани өміріне қатысты қандай оқиғалар орын алады?

Ескі заманның шырмауында қалған қазақтың көзін осындай қазақ қыздарының алдыға суырылып шығып, өз теңдігін сұрауы ашқандай болады. Алайда бұл шығармада тек қана ата ана қарсылығы емес, сонымен қатар қызды адам емес тауар ретінде көретін, оны қалыңмалға айырбастайтын ашкөз, сараң адамдардың бейнесі де ашылады. Мысалға, туған әкесінің билік үшін қызының өмірін күлге айналдыруы; оның сезімдерімен санаспай, бірін бірі жаралған қос ғашықты айырулы мен опасыздыққа жатқызар едім.

Менің ойымша, Міржақып Дулатов өз туындысында Жамал қыздың тағдыры арқылы, тар заманның шынайы бет бейнесін, халықтың сол кездегі жағдайының бәрін ашып көрсеткендей. Себебі, романда Сәрсенбай мен Жамал арасындағы, юай мен кедей деп бөлінген таптық өкілдердің арасында қарама қайшылықтар мен адамдардыңрузани жағынан емес, байлығына қарап бөлінуі, адами қасиеттерді бағаламауы шынайы көрсетіледі. Сонымен қатар, заманының кесірінен өзгерген әке мінезі осыған дәлел болады. Міржақып оны басында; « Момын, мал баққан кісі» деп суреттесе, бірте бірте ол да байлықтың буына масайрап, тіпті өз қызын табан астына салып, тағдырының күл талқанын шығарған еді.

Қорыта келе, халқының халі үшін ширығып, жан беруге даяр болған қаламгер М.Дулатовтың романында сол уақыттағы қазақ халқының тұрмыс тіршілігі мен салт санасы бір адамның тағдырымен байланыс тапқандай. Жамал қыздың басынан өткен оқиғалары арқылы біз, қазақтың сол кездегі рухани өсу жолы мен кері кеткен замана шындығын анық тани білдік.

Ойлау дағдыларының деңгейі

Ойлау дағ дыларының дең гейі

Жоғ ары дең гей дағ дылары

Орындау уақ ыты

15-20 минут

Тапсырма

«Жамал – ескіліктің қ ұ рбаны» тақ ырыбына ә деби эссе жазың ыз. Жазылымда шығ арманың кө ркемдік-идеялық қ ұ ндылығ ын нақ ты кө рсетіп, гуманистік тұ рғ ыдан талдау жасаң ыз.

Бағ алау критерийі	Тапсырма	Дескриптор	Балл
		Білім алушы
Ә деби эссені		тақ ырыпты ашады;
шығ арманың
	кө ркемдік-идеялық қ ұ ндылығ ын нақ ты
кө ркемдік-идеялық
	кө рсетеді;
қ ұ ндылығ ын
	гуманистік тұ рғ ыдан талдау жасайды;
гуманистік тұ рғ ыдан
талдап жазады
	ойын мысалдармен дә лелдейді;
		эссе қ ұ рылымын сақ тайды.
Барлығ ы

«Махаббат жә не абырой» бө лімі бойынша жиынтық

бағ алаудың нә тижесіне қ атысты ата-аналарғ а арналғ ан ақ парат (рубрика)

М. Дулатов «Бақ ытсыз Жамал» романы

Білім алушының аты-жө ні____________________________

Бағ алау критерийі				Оқ у жетістігі дең гейі
	Тө мен	Орта	Жоғ ары
Ә деби эссені	Тақ ырыпты ашуда, гуманистік	Тақ ырыпты ашуда, гуманистік	Тақ ырыпты ашады, гуманистік
шығ арманың кө ркемдік-	тұ рғ ыда талдау жасауда, ойын	тұ рғ ыда талдау жасауда, ойын	тұ рғ ыда талдайды, ойын
идеялық қ ұ ндылығ ын	мысалдармен дә лелдеуде жә не	мысалдармен дә лелдеуде жә не эссе	мысалдармен дә лелдеп, эссе
гуманистік тұ рғ ыдан	эссе қ ұ рылымын сақ тауда	қ ұ рылымын сақ тауда қ ателеседі	қ ұ рылымын сақ тап жазады
талдап жазады	қ иналады

4-тоқ сан бойынша жиынтық бағ алауғ а арналғ ан тапсырмалар

Бө лім «Қ иял мен шындық »

Оқ ылатын шығ арма

Р. Мұ қ анова «Мә ң гілік бала бейне» Тахауи Ахтанов « Кү й аң ызы» ә ң гімесі

Оқ у мақ саты

8. 3. 2. 1 Шығ армадағ ы материалдық қ ұ ндылық тарды заманауи тұ рғ ыда жаң ашылдығ ына бағ а беру

жә не рухани салыстырып,

Бағ алау критерийі

Білім алушы

• Шығ армадағ ы материалдық жә не рухани қ ұ ндылық тарды заманауи тұ рғ ыда салыстырады, жаң ашылдығ ына бағ а береді

«Жамал – ескіліктің құрбаны» дегенге әдеби эссе жазуға көмектесіңіздерші

10 қараша 2020, 11:45

А. Оспанова

Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар

«Қазақ әдебиеті» 8-сынып

 Әдістемелік ұсыныстар мұғалімге, 8-сынып оқушыларына «Қазақ әдебиеті» пәні бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде құрастырылған. Әдістемелік ұсыныстар (қазақ тілінде білім беретін) 8-сыныптың «Қазақ әдебиеті» пәні бойынша оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының негізінде дайындалған.

 Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге білім алушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.

 Әдістемелік ұсыныстарда бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды өткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған. Сондай-ақ, жинақта білім алушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған. Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар ұсыныс түрінде берілген.

 Әдістемелік ұсыныстар мұғалімдерге, мектеп әкімшілігіне және басқа да мүдделі тұлғаларға арналған.

МАЗМҰНЫ

• ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР Дананың сөзі-ақылдың көзі4
• ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР Көркем әдебиет және эпикалық сарын10
• ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР Махаббат және абырой16
• ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР Қиял мен шындық21

• • тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар Бөлім «Дананың сөзі — ақылдың көзі»

Оқылатын шығарма	Ахмет Йассауи «Даналық кітабы» Қорқыт «Байбөрі баласы Бамсы-Байрақ туралы жыр» Қорқыттың нақыл сөздері
Оқу мақсаты	8.1.4.1 Көркем шығармалардан алған үзінділерді өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолдану 8.2.1.1 Композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау
Бағалау критерийі	Білім алушы Шығарма үзінділерін өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолданады Тұтастанбөлшекке,бөлшектентұтасқақарай талдайды
Ойлау дағдыларының деңгейі	Қолдану
Орындау уақыты15-20 минут
Тапсырма 1.Автордыңзаманабейнесінберудегішеберлігінекөзқарасыңыздыбілдіріңіз.Өз ойыңызды дәлелдеу үшін үзінділерді қолданыңыз. Даналардың айтары келер болды, Қияметтің қиянаты төнер болды. Ақымақтар айқаймен жеңер болды, Бұл не деген замана болды, достар? Үлкен-кіші адамнан ибалық әдет кетті, Қыз-бозбала жастардан әдеп кетті. Мінез-құлықты бұзатын әлек жетті, Бұл не деген замана болды, достар?
2. Гүрілдей шұбыра сулар тасыса, теңіз болмас; Көңілі пасық ерде дәулет болмас; Жапалақ- жапалақ қар жауса да, жазға қалмас,- деген Қорқыттың нақыл сөзінің мағынасын талдаңыз.

Бағалау критерийі	Тапсырма		Балл
Шығарма үзінділерін өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолданады	1	автор шеберлігіне қатысты өз көзқарасын білдіреді 1-шумақ; 2-шумақ; ойын дәлелдеу үшін үзінділерді қолданады 1-шумақ; 2-шумақ;
Тұтастанбөлшекке, бөлшектентұтасқа қарай талдайды	2	нақыл сөздің мағынасын ашады; ойын жүйелі талдайды.
Барлығы	7

«Дананың сөзі — ақылдың көзі» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесі бойынша ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)

Ахмет Йассауи «Даналық кітабы»

Қорқыт «Байбөрі баласы Бамсы-Байрақ туралы жыр» Қорқыттың нақыл сөздері

Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі	Оқу жетістігі деңгейі Төмен
Шығарма үзінділерін өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолданады	Автор шеберлігіне қатысты өз көзқарасын білдіруде, ойын дәлелдеу үшін үзінділерді қолдануда (1,2- шумақ) қиналады	Автор шеберлігіне қатысты өз көзқарасын білдіруде, ойын дәлелдеу үшін үзінділерді қолдануда (1,2-шумақ) қателіктер жібереді	Автор шеберлігіне қатысты өз көзқарасын білдіреді, ойын дәлелдеу үшін үзінділерді қолданады
Тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдайды	Нақыл сөздің мағынасын ашуда, ойын жеткізуде қиналады	Нақыл сөздің мағынасын ашып талдауда, өз пікірін жеткізуде қателеседі	Нақыл сөздің мағынасын ашады, өз ойын жеткізеді

Оқылатын шығармаАқтамбердіСарыұлы«Күлдір-күлдіркісінетіп»,

«Балаларыма өсиет»,

Шалкиіз жырау «Би Темірге айтқан бірінші толғауы»

Оқу мақсаты8.2.2.1 Автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының

тілдік көрінісін талдау

• • • • Шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау

Бағалау критерийіБілім алушы

• • • • • Тілдік ерекшелікті автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасы тұрғысынан талдайды
        • Шығарманың тақырыбы мен идеясын салыстырады, тарихи және көркемдік құндылығын бағалайды

Ойлау дағдыларының деңгейі

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты15-20 минут

Тапсырма

• Үзіндідегі кейіпкердің сипатын ашудағы тілдік ерекшелігіне талдау жасаңыз. Сен — алтынсың, мен — пұлмын,

Сен — жібексің, мен — жүнмін, Сен — сұлтансың, мен — құлмын, Сен — сұңқарсың, мен — қумын, Жемсауыңа келгенде,

Сұлтан ием, сом жүрегім аяман! Саған дұспан — маған жау, Керекті күні алдында

Ғазизленген сұлтан жаным аяман!!

• Екішығарманыңтақырыбыменидеясынсалыстырып,шығармалардыңтарихи құндылығына қатысты ойыңызды қорытындылаңыз.

Шығармалар	Тақырыбы	Идеясы
«Күлдір-күлдір кісінетіп»
«Би Темірге бірінші толғауы»
Қорытынды:

Бағалау критерийі	Тапсырма		Балл
Тілдік ерекшелікті автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасы тұрғысынан талдайды	1	кейіпкер бейнесін ашады; тілдік ерекшелігін талдайды;
Шығармалардың	2	шығармалардың тақырыбын	1
тақырыбы мен идеясын		салыстырады;
салыстырып, тарихи		шығармалардың идеясын салыстырады;	1
құндылығын бағалайды		тарихи құндылығын таниды;
		ойын жүйелі қорытындылайды.	1
			1
Барлығы	8

Дананың сөзі — ақылдың көзі бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)

Ақтамберді Сарыұлы «Күлдір-күлдір кісінетіп», «Балаларыма өсиет», Шалкиіз жырау «Би Темірге бірінші толғауы»

Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі	Оқу жетістігі деңгейі Төмен
Тілдік ерекшелікті автор бейнесі менкейіпкерлер қарым-қатынасы тұрғысынан талдайды	Кейіпкер бейнесін ашуда, тілдік ерекшелігін талдауда қиналады	Кейіпкер бейнесін ашуда, тілдік ерекшелігін талдауда қателеседі	Кейіпкер бейнесін ашады, тілдік ерекшелігін талдайды
Шығармалардың тақырыбы мен идеясын салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалайды	Шығармалардың тақырыбы мен идеясын салыстыруда, тарихи құндылығына қатысты ойын қорытындылауда қиналады	Шығармалардың тақырыбы мен идеясын салыстыруда, тарихи құндылығына қатысты ойын қорытындылауда қателеседі	Шығармалардың тақырыбы мен идеясын салыстырады, тарихи құндылығына қатысты ойын қорытындылайды

• • тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар Бөлім «Көркем әдебиет және эпикалық сарын»

Оқылатын шығарма	Мұрат Мөңкеұлы «Үш қиян»
Оқу мақсаты	8.1.2.1 Әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу 8.2.3.1 Шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдай отырып, автор стилін анықтау
Бағалау критерийі	Білім алушы Шығарманың идеясы мен пафосының ұлттық ерекшелігін көрсетеді Көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдап, автор стилін анықтайды
Ойлау дағдыларының деңгейі	Қолдану
Орындау уақыты15-20 минут Тапсырма 1. Берілген үзінді идеясының ұлттық ерекшелігін талдап жазыңыз. Жеті жұрт көшіп кеткен соң, Атамыз қазақ баласы Конып, мекен еткен жер. Мыңнан-мыңнан жылқы айдап, Жүзден-жүзден нар байлап, Дәулеті қалың біткен жер… …Ақ борықтай иілген, Кейінгі туған баланың Ұстай ма деп білегін, Шая ма деп жүрегін, Шашын, мұртын қойдырып, Ащы суға тойдырып, Бұза ма деп реңін. Адыра қалғыр заманның Мен жаратпаймын сүреңін!..
2.Жоғарыдағыүзіндіденкөркемдегішқұралдардытауып,қолданысынталдаңыз. Автордың стилін ажыратыңыз.

Бағалау критерийі	Тапсырма		Балл
Шығарманың идеясы	1	шығарманың идеясын ашады;	1
мен пафосынның ұлттық ерекшелігін көрсетеді		ұлттық мүдде тұрғысынан талдайды; ойын жүйелі жазады;
Көркемдегіш	2	көркемдегіш құралдарды табады;	1
құралдардың			1
(психологиялық параллелизм, перифраз,		қолданысына талдау жасайды;
сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын
талдап, автор стилін
анықтайды
Барлығы	8

Көркем әдебиет және эпикалық сарын бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)

 Мұрат Мөңкеұлы «Үш қиян» Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі	Оқу жетістігі деңгейі Төмен
Шығарманың идеясы мен пафосының ұлттық ерекшелігін көрсетеді	Шығарма идеясының ұлттық ерекшелігін талдауда, ойын жүйелі жазуда қиналады	Шығарма идеясының ұлттық ерекшелігін талдауда, ойын жүйелі жазуда қателеседі	Шығарма идеясының ұлттықерекшелігінталдайды, ойын жүйелі жазады
Көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдап, автор стилін анықтайды	Үзіндідегі көркемдегіш құралдарды табуда, қолданысына талдау жасауда қиналады	Үзіндідегі көркемдегіш құралдарды табуда, қолданысына талдау жасауда қателеседі	Үзіндідегі көркемдегіш құралдарды табады, қолданысына талдау жасайды

Бөлім «Көркем әдебиет және эпикалық сарын»

Оқылатын шығармаШ.Құдайбердіұлы «Еңлік- Кебек» дастаны, «Жастарға»

өлеңі

Оқу мақсаты8.1.3.1 Көркем шығармадағы кейіпкерлерді сомдауда

тура және жанама мінездеулерді жіктеу

• • • • Шығармадан алған үзінділерді қайта өңдеп, креативті жазу

Бағалау критерийіБілім алушы

• • • • • Кейіпкердісомдаудағытуражәнежанама мінездеулерді жіктейді
        • Шығармадан алған үзінділерді өз шығармашылығы арқылы қайта өңдеп жазады

Ойлау дағдыларының деңгейі

Қолдану

Орындау уақыты15-20 минут

Тапсырма

• «Еңлік-Кебек» дастанындағы кейіпкерлер бойынша тура және жанама мінездеуге мысал келтіріңіз.

Кейіпкер (1)	Тура мінездеу	Кейіпкер (2)	Жанама мінездеу

• Төмендегі үзіндіні өңдеп, қазіргі жастарға «Қой, жастар, күн болды ойланарлық» тақырыбында ой салатын монолог жазыңыз.

Қой, жігіттер, күн болды ойланарлық, Білім, әдет, ақылды ойға аларлық.

Надандықтан еліріп босқа жүрсек, Мына заман көрсетер бізге тарлық!

Өзің біліп біреуге қылсаң жарлық, Асыл сол – ақыл, білім бойда барлық. Айла, өтірік, арсыздық өнер емес,

Мен де анаудай болсам деп таласарлық.

Үлкендерде мінез жоқ танданарлық, Олардың қылған ісі – ұрлық-қарлық. Арам ойды ақыл деп ардан күсіп, Түбінде тартқызбай ма ол бір зарлық?

Бағалау критерийі	Тапсырма		Балл
Кейіпкерді сомдаудағы тура және жанама мінездеуді талдайды.	1	кейіпкердің бейнесін тура мінездеуге жіктейді; кейіпкердің бейнесін жанама мінездеуге жіктейді;
Шығармадан алған үзінділерді өз шығармашылығы арқылы қайта өңдеп жазады	2	үзіндіні өңдейді; тақырыпты ашады; монологті креативті жазады.
Барлығы	7

14

Дананың сөзі-ақылдың көзі бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)

 Ш.Құдайбердіұлы «Еңлік- Кебек» дастаны, «Жастарға» өлеңі Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі	Оқу жетістігі деңгейі Төмен
Кейіпкерді сомдаудағы тура және жанама мінездеуді талдайды	Кейіпкерді сомдаудағы тура және жанама мінездеуге жіктеуде қиналады	Кейіпкерді сомдаудағы тура және жанама мінездеуге жіктеуде қателіктер жібереді	Кейіпкерді сомдаудағы тура және жанама мінездеуге жіктейді
Шығармадан алған үзінділерді өз шығармашылығы арқылы қайта өңдеп жазады	Ақпаратты өңдеуде, тақырыбын ашуда, монологті креативті жазуда қиналады	Ақпаратты өңдеуде, тақырыбын ашуда, монологті креативті жазуда қателіктер жібереді	Ақпаратты өңдейді, тақырыбын ашады, монологті креативті жазады

• • тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар Бөлім «Махаббат және абырой»

Оқылатын шығармаМ.Мақатаев «Аққулар ұйықтағанда» поэмасы

Д.Исабеков « Әпке» драмасы

Оқу мақсаты8.2.3.1 Шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдай отырып, автор стилін анықтау

8.3.4.1 Шығарма бойынша жазылған әдеби сын-пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазу

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• • Шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдайды, автор стилін анықтайды
  • Әдеби сын-пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазады

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты15-20 минут

Тапсырма

• Кестені толтырып, көркемдегіш құралдардың қолданысын талдаңыз. Автор стилін ажыратыңыз.

Мысалдар	Көркемдегіш құралдардың түрлерін анықтаңыз	Қолданысын талдаңыз	Автор стилін ажыратыңыз
Қалай біткен мына көл тау басына? Жалғыздықтан жамандық бар ма, сірә? Қанша ұрпақ кетті екен, қаншама адам? «Жетім көлге» қараудан шаршамаған? Қанша киік қалды екен сай-салада?

• Төмендегі пікірге сүйене отырып, өзіндік сыни-пікіріңізді жазыңыз.

«Д. Исабековтың «Әпке» пьесасы арқылы үлкен тәлім-тәрбие алуға болады. Әпкесінің Бауырларына деген махаббаты, қамқорлығы туралы айтылады. Тіпті қазіргі кезде әпке болмақ түгілі өз балаларын тастап кете баратын көкек аналар қаншама…»

Бағалау критерийі	Тапсырма		Балл
Шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдайды, автор стилін анықтайды	1	көркемдегіш құралдардың түрлерін анықтайды; көркемдегіш құралдардың қолданысын талдайды; автор стилін ажыратады;
Әдеби сын-пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазады	2	берілген пікірге сүйенеді; пікір жазудың талабын сақтайды; өзіндік сыни пікір жазады.
Барлығы	7

«Махаббат және абырой» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)

М.Мақатаев «Аққулар ұйықтағанда» поэмасы Д.Исабеков « Әпке» драмасы шығармалары

Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі	Оқу жетістігі деңгейі Төмен
Шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдайды, автор стилін анықтайды	Көркемдегіш құралдардың түрлерін анықтауда, көркемдегіш құралдардың қолданысына талдауда қиналады	Көркемдегіш құралдардың түрлерін анықтауда, көркемдегіш құралдардың қолданысына талдауда қателеседі	Көркемдегіш құралдардың түрлерін анықтайды, көркемдегіш құралдардың қолданысына талдайды
Әдеби сын-пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазады	Пікірге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазуда қиналады	Пікірге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазуда қателеседі	Пікірге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазады

 Бөлім «Махаббат және абырой» Оқылатын шығармаМ.Дулатов «Бақытсыз Жамал» романы

Оқу мақсаты8.3.3.1 Шығарманың көркемдік-идеялық құндылығын

гуманистік тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу

Бағалау критерийіБілім алушы

• Әдеби эссені шығарманың көркемдік-идеялық құндылығын гуманистік тұрғыдан талдап жазады

Ойлау дағдыларының деңгейі

Орындау уақыты

Жоғары деңгей дағдылары

15-20 минут

Тапсырма

«Жамал – ескіліктің құрбаны» тақырыбына әдеби эссе жазыңыз. Жазылымда шығарманың көркемдік-идеялық құндылығын нақты көрсетіп, гуманистік тұрғыдан талдау жасаңыз.

Бағалау критерийі	Тапсырма		Балл
Әдеби эссені	1	тақырыпты ашады;	1
шығарманың көркемдік-идеялық құндылығын гуманистік тұрғыдан талдап жазады		көркемдік-идеялық құндылығын нақты көрсетеді; гуманистік тұрғыдан талдау жасайды; ойын мысалдармен дәлелдейді;
			1
		эссе құрылымын сақтайды.	1
Барлығы	7

 «Махаббат және абырой» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)

М.Дулатов «Бақытсыз Жамал» романы

Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі	Оқу жетістігі деңгейі Төмен
Әдеби эссені шығарманың көркемдік- идеялық құндылығын гуманистік тұрғыдан талдап жазады	Тақырыпты ашуда, гуманистік тұрғыда талдау жасауда, ойын мысалдармен дәлелдеуде және эссе құрылымын сақтауда қиналады

• • тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар Бөлім «Қиял мен шындық»

Оқылатын шығармаР.Мұқанова «Мәңгілік бала бейне»

Тахауи Ахтанов « Күй аңызы» әңгімесі

Оқу мақсаты8.3.2.1 Шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру

Бағалау критерийіБілім алушы

• • • Шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырады, жаңашылдығына баға береді

Ойлау дағдыларының деңгейі

Орындау уақыты

Жоғары деңгей дағдылары 15-20 минут

Тапсырма

• Шығармадағы құндылықтарды салыстыра талдаңыз.

Шығармалар	Материалдық құндылығы	Рухани құндылығы
«Мәңгілік бала бейне»
«Күй аңызы»

• Шығармалардың жаңашылдығына баға беріңіз.

	«Мәңгілік бала бейне»	«Күй аңызы»
Көтерілген мәселе
Қазіргі кездегі өзектілігі

Бағалау критерийі	Тапсырма		Балл
Шығармадағы		шығармалардың құндылықтарын
материалдық және рухани	1	салыстырады;
құндылықтарды заманауи		материалдық құндылықтарды жазады;
тұрғыдасалыстырады,		1-шығарма	1
жаңашылдығынабаға		2-шығарма	1
береді		рухани құндылықтарды жазады;
		1-шығарма	1
		2-шығарма	1
	2	шығармалардағы көтерілген мәселені
		анықтайды;
		1-шығарма	1
		2-шығарма	1
		бүгінгі күнмен байланыстырып,
		өзектілігін анықтайды;
		1-шығарма	1
		2-шығарма	1
Барлығы	8

«Қиял мен шындық» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика) Р.Мұқанова «Мәңгілік бала бейне» әңгімесі

Тахауи Ахтанов « Күй аңызы» әңгімесі

Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі	Оқу жетістігі деңгейі Төмен
Шығармадағыматериалдық және рухани құндылықтарды заманауитұрғыда салыстырады, жаңашылдығына баға береді	Материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыдан салыстыруда (1,2- шығарма), жаңашылдығына баға беруде (1,2-шығарма) қиналады

Бөлім «Қиял мен шындық»

Оқытылатын шығарма Ж.Сахиев «Айдағы жасырынбақ»

«Дабыл» фантастикалық әңгімелері

Оқу мақсаты8.3.1.1 Шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау

Бағалау критерийіБілім алушы

• Шығарманың тақырыбы мен идеясын салыстырады,тарихи және көркемдік құндылығын бағалайды

Ойлау дағдыларыныңЖоғары деңгей дағдылары

деңгейі

Орындау уақыты15-20 минут

Тапсырма

• Ж. Сахиевтің «Айдағы жасырынбақ», «Дабыл» әңгімелерін тақырыбы мен идеясы жағынан салыстырыңыз.

Тақырыбы
«Айдағы жасырынбақ»	«Дабыл»
Идеясы
«Айдағы жасырынбақ»	«Дабыл»

• Шығармалардың тарихи және көркемдік құндылығына өз бағаңызды беріңіз.

Бағалау критерийі	Тапсырма		Балл
Шығарманың тақырыбы мен идеясын салыстырады, тарихи және көркемдік құндылығын бағалайды		шығармалардың тақырыбы мен идеясын салыстырады; 1-шығарма 2-шығарма шығармалардың тарихи және көркемдік құндылығына баға береді; 1-шығарма 2-шығарма
Барлығы

«Қиял мен шындық» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)

Ж.Сахиев «Айдағы жасырынбақ»,

 «Дабыл» фантастикалық әңгімелері Білім алушының аты-жөні

Бағалау критерийі	Оқу жетістігі деңгейі Төмен
Шығарманың тақырыбы мен идеясын салыстырады, тарихи және көркемдік құндылығын бағалайды	Шығармалардың тақырыбы мен идеясын салыстыруда (1,2- шығарма), тарихи және көркемдік құндылығына баға беруде (1,2- шығарма) қиналады